Çekim senaryosu genelde bir tablo oluşturularak yazılan bir metindir.
Senaryonun 4 evresinin en sonuncu aşaması olan çekim senaryosu çekimle ilgi ölçek, plan ve genel bilgilerin yazıldığı bir bölümdür. Çekim senaryosu senaryonun en sonuncu evresinde yer alır.Peki, çekim senaryosu tam olarak nedir? Bir filmin çekilmeden önce görsel olmayan halidir. Filmin biçimsel halini net bir şekilde belli eden bu metinler filmin film olmadan önceki en son ve en ayrıntılı halidir. Kısaca, bir filmin çekilmeden önce kurgulanmış şeklidir diyebiliriz. Bu senaryo çekimden önce yazılır.
Çekim senaryosu nasıl yazılır?
Çekim senaryosu genelde bir tablo oluşturularak yazılan bir metindir. Bu sayede film çekiminde yapılması gerekenler daha net ve sade bir şekilde karşımıza çıkar. Fakat düz yazı şeklinde de yazılabilir. Bu tamamen kişisel bir tercihtir.Çekim senaryosunda çekim ölçeklerine, kamera hareketlerine ya da kamera açılarına yer verilir. Çekim ölçekleri detay, baş, omuz, göğüs, bel, diz, boy çekimi gibi ölçeklerdir. Kamera açıları üst açı, alt açı, öznel çekim gibi kameranın yerleştiği yerle ilgili açılardır. Kamera hareketleri ise pan (kamera sabitken sağa ve sola çevrilmesidir), tilt (sabit duran kameranın yukarı ve aşağı hareketleri), zoom (yakınlaştırma-uzaklaştırma hareketleri, zoom-out ve zoom-in olarak bilinir) gibi çekimlerdir. Bu bilgiler kameramanı yönlendirir.
Sahneler arası geçişler de çekim senaryosunda yazılır. Örneğin kesme ya da bir sahnenin açılma ve kapanma hareketleri belirtilir. Her çekim senaryosunda çekim numaralarına yer verilir. Bu numaralar ilk kamera çekiminden başlayıp son çekime kadar sırasıyla devam eden numaralardır.
Senarist ya da yönetmen tarafından belirlenip hazırlanan çekim senaryosunda oyuncuların hareketlerinden bahsedilir. Örneğin, “Nevin hızla arabadan iner ve etrafa şöyle bir göz atar” gibi oyuncunun yapacakları hakkında kısa bir bilgi verilir.
İç, dış mekân gibi unsurlar da çekim senaryosunda yazılması gereken bir diğer bilgidir. Örneğin, “Dış / Park” şeklinde yazılabileceği gibi sadece “dış” ya da “iç” şeklinde de belirtilebilir.
Çekim senaryosu neden yazılır ve niçin gereklidir?
Çekim senaryosu her şeyden önce film çekimini kolaylaştıran ve belirli bir plan üzerinden gidilmesini sağlayan metindir. Neyin nasıl çekileceği belirli bir sıraya ve düzene oturmuştur. Örneğin uzak bir sahil kasabasında çekilmesi gereken birden çok sahne olabilir. Filmde bu sahnelerin zamanı farklı da olsa bu sahil kasabasına gidildiğinde tüm sahnelerin çekilip tek seferde bitirilmesi gerekir. Aksi takdirde aynı tekrar tekrar sahile gitmek zaman kaybı olacaktır. Elinizde bir çekim senaryosu varsa bu bölgedeki tüm çekimleri görme olanağına sahip olduğunuz için size yarar sağlayacaktır.Kimi çekim senaryoları çekimden sonra yazılır ya da hiç kullanılmaz. Özellikle bazı kısa filmlerde çekim senaryosuna öncelik verilmez. Yani mecburi değildir, buradaki amaç kameramanları, oyuncuları, kısaca tüm ekibi bilgilendirmek ve yönlendirmekten ibarettir.
Belgesellerde çekim senaryosu kullanılır mı?
Belgesellerde çekim senaryosundan ziyade bir hazırlık metni ya da akış senaryosu adı verilen metinler kullanılır. Bu metinler detaydan çok, yapılacaklarla ilgili genel bir bilgi sunar. Bunun sebebi belgeselin kurmaca yönünün filmlerden farklı olmasıdır. Bir film çekiminde yer, mekân, dekor, karakterler gibi unsurların önceden belli olduğu için kamera açıları, diyaloglar bellidir. Fakat belgesel mekânları çoğunlukla kurmaca yerler değildir ya da kurmaca karakterler kullanılmaz. Bu yüzden de çekim sırasında hesaba katılmayan birçok şey olabilir.
